Panicze, gdybyście wiedzieli,
Gdzie ludzie żyjąc, płaczą wiele,
Elegii byście nie tworzyli
I marnie Boga nie chwalili,
Z łez naszych śmiejąc się tak śmiele.
I za co, nie wiem, nazywają
Chateczkę w gaju cichym rajem,
Męczyłem się w tej chatce kiedyś,
Me łzy wylały się tam z biedy, io
Łzy pierwsze. Nie wiem też, nie tając,
Czy to u Boga zło zostało,
Co w chacie tej by nie mieszkało?
A chatę nazywają rajem!
Sam jednak rajem nie nazywam
Tej w gaju chatki nieszczęśliwej,
Co w końcu wsi nad stawem tkwiła.
Mnie matka tam powiła miła,
A spowijając mnie, śpiewała,
Swą nudę, gorycz przelewała
W swe dziecko... I w tym gaju cichym,
W chateczce, w raju owym lichym,
Widziałem piekło... Tam niewola
I praca ciężka. Nie pozwolą
Też modlić się — bo praca stoi.
Tam oto matkę dobrą moją
I młodą jeszcze do mogiły
Wnet nędza z pracą położyły.
Tam ojciec, płacząc z dziećmi swymi
(A myśmy byli mali, goli),
Też nie przetrzymał ciężkiej doli,
Zmarł na pańszczyźnie!... My małymi
Rozleźli się, by żyć z obcymi,
Jak te myszęta. Ja więc w szkole
Nosiłem wodę dla uczniaków.
A braci na pańszczyznę gnano,
Dopóki łbów nie pozgalano!
A siostry! Siostry! Bieda jaka,
Gołąbki młode me, urocze,
Dla kogo wy żyjecie w świecie?
Na służbie wzrosłyście, żal mroczył,
Na służbie zbielą się warkocze,
Na służbie, siostry, też umrzecie!
Przełożył Petro Kupryś
W 1831 roku, Engelhardtowie wraz z wszystkimi swoimi służącymi przenieśli się do Petersburga.
Engelhardt zauważył talent artystyczny Tarasa i w Petersburgu wysłał go na czteroletnią praktykę do malarza V. Shiriaeva. Szewczenko razem z Shiriaevem uczestniczył w malowaniu Teatru Bolszogo jako praktykant-rysownik.
W 1837 roku Szewczenko poznał i zaprzyjaźnił sie z ukraińskim artystą Ivanem Soshenko. Poznał również Karla Briułłowa, Wasilija Żukowskiego Apollona Mokritskiego — ludzi, którzy odegrali główną rolę w jego drodze do wolności.
Jako że jego talent artystyczny się rozwinął, Szewczenko robił znaczne postępy w malowaniu. Stał się świetnym malarzem portretów i mistrzem obrazów wykonywanych akwarelą; za akademicką perfekcję Szewczenko otrzymał trzy srebrne medale od Akademi: w 1840 roku za jego obraz pt.”Żebrzący chłopiec daje chleb psu”, w 1841 roku za obraz pt.”Cygańska wróżka”. Pierwszy obraz, za który Taras otrzymał srebrny medal w 1839 roku nie dotarł do nas.
W przeciwieństwie do innych studentów Akademi, w jego dziełach zostali ukazani zwykli ludzie: służąca dziewczyna, dzieci, Cyganki i inni, Szewczenko starał się zwrócić uwagę publiki na uciskanych ludzi.
Podczas gdy Szewczenko uczył sie na Akademii Sztuk, zapoznał się z historią i kulturą swojej Ojczyzny, Grecji oraz Rzymu. Poruszał sie w kręgu postępowej Inteligencji z Rosji, czytał Puszkina, Lermontowa oraz Gogola. Z drugiej strony, czytał również ukraińskich autorów — Kotlarewski, Kwitka-Osnowianenko i innych.
Szewczenko również zaznajomił się z wybitnymi pracami zachodniej literatury, uczył się języka francuskiego — wszystko to bardzo podwyższyło polityczny i kulturowy poziom poety.
W maju 1843 roku, Taras Szewczenko wraz z Yevhenem Hrebinka wyruszył do Ukrainy. Odwiedził wsie i miasta, stworzył wiele szkiców.
Na początku czerwca, Taras odwiedził Kijów oraz pobliskie rejony. Spotkał się z uczniami i intelektualistami i nauczył się wiele o historycznych i kulturowych miejscach, Szewczenko napisał narodowe piosenki i legendy, narysował krajobrazy i stare budynki.
Pod koniec lata Taras odbył podróż na południe Ukrainy. Następnie w październiku, Szewczenko zatrzymał się w Yahotyn, w przybudówce posiadłości Księcia Nicholasa Repnina.
Pod koniec 1844 roku, Szewczenko przybył spowrotem do Petersburga gdzie kontynuował naukę na Akademii Sztuki.
W maju 1846 roku, Taras Szewczenko poznał Mykola Kostomarov, sławnego historyka i jednego z założycieli Bractwa Świętych Cyryla i Metodego. Od grudnia Szewczenko zaczął uczęszczać na spotkania Bractwa gdzie czytał członkom rewolucyjne wiersze.
Członkami Bractwa byli studenci i nauczyciele uniwersytetów w Kijowie i w Kharkiv. Główne pozycje w Bractwie była zajmowana (z wyjątkiem Kostomarova i Szewczenko) przez G. Andruzky, V.Bilozersky, M.Gulak, P.Kulish.
Piątego kwietnia 1847 roku Szewczenko został aresztowany przy wejściu do Kijowa. Następnego dnia został wysłąny do Petersburga.
Trzydziestego maja 1847,został ogłoszony wyrok cara o wygnaniu Szewczenki do odrębnego korpusu Orenburg jako żołnierz “Ze ścisłym nadzorem i zakazem pisania i rysowania”. Taras służył na fortecy w Orsku.
Mimo ścisłego nadzoru, Szewczenko narysował swój autoportret i napisał kilka wierszy, które chował w czubku swojego buta.
W Maju 1848 roku, Taras został zabrany na ekspedycję wiceadmirała Alexey Butakov. Celami ekspedycji były dochodzenie i naukowy opis Morza Aralskiego. Podczas ekspedycji Szewczenko namalował masę krajobrazów i kontynuował pracę nad swoimi dziełami literackimi.
W listopadzie 1849 roku, po ciężkiej wyprawie przez stepy pustynne poeta dotarl do Orenburgu.
Podczas jego wygnania brał udział w ekspedycji do Gór Karatau, gdzie namalował około 100 obrazów mimo zakazu. W 1852 roku, Taras Szewczenko zaczął pisać prozę po rosyjsku. Następnie jego życiowe okoliczności zostały ułatwione, dzięki przyjaźni z nowym komendantem fortu.
W 1855 Szewczenko zaczął korespondować z artystą i prorektorem Akademii Sztuk — Fiodorem Tołstojem — o petycji na temat ratunku.
Taras Szewczenko spędził swoje ostatnie lata na pracy nad nową poezją, obrazami i grawerami, jak również nad edycją swoich starszych prac. Jednak po jego ciężkich latach na wygnaniu jego ostatnia choroba okazała się zbyt wielka.
ТSzewczenko zmarł w Petersburgu dziesiątego marca 1861 roku. Najpierw został pochowany smoleńskim cmentarzu, w Petersburgu. Jednak, życzenie przedstawione w jego wierszu “Testament” zostało spełnione i ciało Szewczenki zostało przeniesione do Ukrainy.
Ciało zostało pochowane dziesiątego maja na wzgórzu Chernecha (Wzgórzu mnicha; obecnie Wzgórzu Tarasa) przy rzece Dniepr obok Kaniowa.
Nieoceniony wkład Tarasa Hryhorovycha Szewczenko w światową kulturę został doceniony nie tylko w Ukrainie, ale również za granicą: istnieje 1200 pomników Szewczenki na całym świecie, szkoły są nazwane jego imieniem, wiele filmów i sztuk zostało nagranych i przedstawionych na jego cześć.
Szewczenko stał się widoczną częścią historii i kultury ukraińskiego narodu na wieki.
Jesteśmy wdzięczni za odwiedzenie naszej interaktywnej biografi Tarasa Szewczenki.
Naszym celem było stworzenie bardzo interesującej i użytecznej prezentacji na temat życia wielkiego poety tego świata.
Dlatego zamierzamy ulepszać tę stronę nieustannie, poprzez dodawanie wielu nowych kolorów.
Jeśli masz jakieś pomysły na ulepszenie strony lub znalazłeś jakieś błędy czy tez nieścisłości — prosimy skontaktuj się z nami poprzez pocztę internetową: Shevchenko@ukrlib.com.ua